สวธ.แจ้งการบำเพ็ญกุศล ครูดนตรีไทยอาวุโสแห่งรัตนโกสินทร์ พันโท เสนาะ หลวงสุนทร ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) พุทธศักราช 2555
นายโกวิท ผกามาศ อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) เปิดเผยว่า วงการดนตรีไทยแสนเศร้า เมื่อได้รับแจ้งว่า พันโท เสนาะ หลวงสุนทร ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) พุทธศักราช 2555 ได้ถึงแก่กรรมอย่างสงบ ในวันอังคารที่ 22 พฤศจิกายน 2565 เวลาประมาณ 00.30 น. ที่บ้านพักเลขที่ 13 ซอยรามคำแหง 130 แขวงสะพานสูง เขตสะพานสูง กรุงเทพมหานคร ด้วยโรคชรา สิริรวมอายุ 88 ปี โดยทายาทแจ้งว่าจะมีกำหนดการพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ วันที่ 22 พฤศจิกายน 2565 เวลา 17.00 น. และกำหนดสวดพระอภิธรรมศพ เป็นเวลา 3 วัน ระหว่างวันที่ 22 – 24 พฤศจิกายน 2565 เวลา 19.30 น. ณ ศาลา 1 วัดบางเพ็งใต้ ซอยรามคำแหง 187 เขตมีนบุรี กรุงเทพฯ เก็บศพไว้บำเพ็ญกุศลเป็นเวลา 100 วัน โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม จะดำเนินการเรื่องขอพระราชทานเพลิงศพให้ต่อไป
อธิบดีสวธ. เปิดเผยอีกว่า กรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) ในฐานะหน่วยงานที่ดำเนินการยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติ ตลอดจนเผยแพร่และถ่ายทอดผลงานให้เป็นที่ประจักษ์ต่อสาธารณชน แล้ว ในยามที่ศิลปินฯ เสียชีวิต ยังให้การช่วยเหลือด้านต่าง ๆ เกี่ยวกับการฌาปนกิจศพ คือ มอบเงินช่วยเหลือเมื่อเสียชีวิตเพื่อร่วมการบำเพ็ญกุศลศพ จำนวน 20,000 บาท และเงินช่วยเหลือค่าจัดทำหนังสือเพื่อเผยแพร่ผลงานเมื่อเสียชีวิตเท่าที่จ่ายจริงไม่เกิน 150,000 บาท และขอพระราชทานเพลิงศพให้(กรณีเสียชีวิตปกติ) ตามระเบียบสวัสดิการของศิลปินแห่งชาติ
ทั้งนี้ ประวัติโดยสังเขป พันโท เสนาะ หลวงสุนทร ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) พุทธศักราช 2555 ท่านเกิดเมื่อวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2477 จังหวัดสมุทรสาคร สืบทอดสายเลือดดนตรีไทยจากครูบาง หลวงสุนทร ผู้เป็นบิดา ทางระนาดเอก และปี่ใน เริ่มเรียนดนตรีไทยกับคุณตาถม เจริญผล และยังได้เรียนดนตรีไทย เป็นศิษย์สายตรงกับครูดนตรีไทยหลายท่าน เช่น ครูหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ครูเผือด นักระนาด ครูกมล (เจียน) มาลัยมาลย์ ครูสาลี มาลัยมาลย์ ครูบุญยงค์ เกตุคง เป็นต้น สำเร็จมัธยมศึกษาจากโรงเรียนวัดพระยาทํา กรุงเทพมหานคร ต่อมาสําเร็จหลักสูตรนายทหารสัญญาบัตร กรมยุทธศึกษาทหารบก เข้ารับราชการทหารที่กองดุริยางค์ทหารบกและโรงเรียน ดุริยางค์ทหารบก จนเกษียณอายุราชการ
พันโท เสนาะ คือครูผู้เชี่ยวชาญในวิชาดนตรีไทย ทั้งทางทฤษฎี การปฏิบัติ และการประพันธ์เพลง มีความแตกฉานในศาสตร์แห่งดนตรีไทยอย่างลึกซึ้ง มีความสามารถสูงในการบรรเลงระนาดเอกอย่างสมบูรณ์แบบ โดยเฉพาะการบรรเลงเดี่ยวระนาดเอกที่ได้รับการถ่ายทอดและฝึกฝนจากครูหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) และ ได้รับมอบให้เป็นผู้อ่านโองการไหว้ครูดนตรีไทยจากครูประสิทธิ์ ถาวร และครูบุญยัง เกตุคง ท่านยังได้ศึกษาเรียนรู้ด้านทฤษฎีและการปฏิบัติเครื่องดนตรีสากล รวมถึงการเรียบเรียงเสียงประสาน พันโท เสนาะ ได้สร้างผลงานการบรรเลงไว้ในหลายรูปแบบ เช่น การประชันวงในโอกาสต่าง ๆ การบันทึกเสียงเพลงเดี่ยวระนาดเอกที่บันทึกโดยนายเดวิด มอร์ตัน ในปี พ.ศ. 2510 ชุดเพลงดีที่บ้านบาตร เป็นต้น และยังมีผลงานการเข้าร่วมวงดนตรีสากลและวงดนตรีลูกทุ่ง อีกด้วย
ประสบการณ์ที่สั่งสมของท่าน นับได้ได้ว่าเป็นผู้ถึงพร้อมทั้งด้านทฤษฎีและการปฏิบัติ ทั้งในทางดนตรีไทยและดนตรีสากลไปพร้อมกัน ทั้งได้ทำหน้าที่ถ่ายทอดความรู้ด้านดนตรีไทยให้กับสถาบันการศึกษาหลายแห่ง ภายหลังเกษียณอายุราชการแล้ว ยังได้ทุ่มเทเวลาส่วนใหญ่กับการบันทึกบทเพลง ทั้งบทเพลงที่ประพันธ์ขึ้นเอง ประมาณ 40 เพลง ได้แก่ เพลงประเภทโหมโรง เช่น โหมโรงจักรทอง โหมโรงภัทรมหาราช โหมโรงรั้วแดงกำแพงเหลือง โหมโรงบุหลันลอยเลื่อน ประเภทเพลงทางเปลี่ยน เช่น เพลงมาลีหวน เพลงสมิงทองมอญ ประเภทเพลงเถา เพลงนกขมิ้นสี่ชั้น เพลงทัพบกรุกรบ เถา รวมถึงประเภทเพลงเดี่ยวอีกหลายบทเพลง ทั้งยังได้บันทึกบทเพลงที่ได้รับการถ่ายทอดจากครูต่าง ๆ ประมาณ 500 เพลง เป็นโน้ตสากล เพื่อมอบให้เป็นสมบัติของมูลนิธิหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ทั้งยังเป็นการเผยแพร่และฝากไว้เป็นสมบัติของอนุชนรุ่นหลังสืบไป
รางวัลเกียรติคุณที่พันโท เสนาะได้รับ อาทิ เหรียญพระราชทานจาก พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เนื่องในงานบรรเลงดนตรีออกอากาศวิทยุ อส. พระราชวังสวนดุสิต เหรียญพระราชทานฯ เนื่องในงานสังคีตสายใจไทย เหรียญเกียรติคุณเนื่องในงานสายตระกูลดุริยประณีต ครบรอบ 100 ปี เหรียญเกียรติคุณครบรอบ 120 ปี ครูดนตรีไทย และรับพระราชทานโล่ เข็มประกาศเกียรติคุณจาก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) พุทธศักราช 2555 โดยคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ นอกจากนี้ พันโท เสนาะ ยังได้ร่วมเล่นดนตรีในการแสดงดนตรีไทยโดยครูอาวุโสแห่งรัตนโกสินทร์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี อย่างต่อเนื่องทุกปี จวบจนวาะสุดท้ายของชีวิต
