เลขาธิการสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน เผยที่ประชุมผู้ตรวจการฯ มีมติเห็นชอบยื่นคำร้องส่งศาลรัฐธรรมนูญ ปมที่ประชุมสภาฯ วันที่ 19 ก.ค. ใช้ข้อบังคับห้ามเสนอชื่อพิธาซ้ำ เป็นคนละหมวดกันกับการเสนอญัตติ พร้อมขอให้ศาลฯ สั่งสภาฯ ชะลอการโหวตนายกฯ จนกว่าจะมีคำวินิจฉัยในเรื่องนี้
วันนี้ (24 ก.ค.2566) พ.ต.ท.กีรป กฤตธีรานนท์ เลขาธิการสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน แถลงกรณีที่สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดินได้รับเรื่องร้องเรียนจากสมาชิกรัฐสภาและประชาชน 17 คำร้องขอให้ผู้ตรวจการแผ่นดินเสนอคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญเพื่อพิจารณาวินิจฉัยตีความกรณีที่ประชุมรัฐสภาเมื่อวันที่ 19 ก.ค.2566 ลงมติวินิจฉัยว่าการเสนอชื่อบุคคลให้รัฐสภา เพื่อแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรี ถือเป็นญัตติ ซึ่งต้องปฏิบัติตามข้อบังคับการประชุมรัฐสภา พ.ศ. 2563 ข้อ 41 ซึ่งกำหนดว่าญัตติที่ตกไปแล้วห้ามนำญัตติซึ่งมีหลักการเช่นเดียวกันขึ้นเสมออีกในสมัยประชุมเดียวกัน
แต่มีข้อสงสัยจากนั้นฝ่ายว่าการดำเนินการของรัฐสภากรณีนี้ขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญหรือไม่ ทำให้ประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน และผู้ตรวจการแผ่นดิน ได้มอบหมายให้สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน ติดตามข้อเท็จจริงและข้อกฎหมาย
ที่ประชุมผู้ตรวจการแผ่นดินเห็นว่าการดำเนินการเพื่อให้ความเห็นชอบรายชื่อเป็นการกระทำตามขั้นตอนที่รัฐธรรมนูญกำหนดไว้ ไม่ใช่เป็นกรณีที่ต้องปฏิบัติเสนอญัตติตามข้อบังคับรัฐสภาข้อที่ 41 การเสนอชื่อรายชื่อบุคคลผู้ที่ได้รับการเห็นชอบให้ดำรงตำแหน่งนายกฯ มีการกำหนดไว้เป็นการเฉพาะในรัฐธรรมนูญและในข้อบังคับ ซึ่งคนละหมวดกับการเสนอญัตติเข้าที่ประชุมรัฐสภา ผู้ตรวจการแผ่นดินจึงมีมติร่วมกันให้ยื่นเรื่องต่อศาลธรรมนูญเพื่อให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าการกระทำดังกล่าวขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญหรือไม่
ดังนั้นการดำเนินการของรัฐสภาในวันที่ 19 ก.ค. ถือว่าเป็นหน่วยงานที่ใช้อำนาจรัฐ และมีการกระทำที่ขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญ จึงมีมติยื่นให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยตีความ มาตรา 88 /159 และ 272
ส่วนประเด็นที่สอง ผู้ตรวจการแผ่นดินได้พิจารณาคำร้องของผู้ร้องเรียน เพื่อขอให้ยื่นเรื่องต่อศาลรัฐธรรมนูญ กำหนดวิธีการ ชั่วคราวเพื่อชะลอให้ความชอบบุคคลที่จะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ซึ่งผู้ตรวจการแผ่นดิน พิจารณาแล้ว เห็นว่าหากให้การพิจารณาหรือคัดเลือกบุคคลที่จะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีก่อนที่ศาลจะมีคำวินิจฉัยอาจก่อให้เกิดความเสียหายร้ายแรงต่อประเทศ
ผู้ตรวจการแผ่นดินจึงมีความเห็นชอบร่วมกันด้วยกับผู้ร้องยื่นให้ ศาลรัฐธรรมนูญกำหนดวิธีการชั่วคราวเพื่อชะลอการให้ความเห็นชอบบุคคลที่จะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีออกไปก่อน ประสานรัฐธรรมนูญจะมีคำวินิจฉัยว่าการเสนอชื่อบุคคลเป็นนายกรัฐมนตรีซ้ำในวันที่ 19 ก.ค.ที่ผ่านมา ขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญหรือไม่
โดยจะยื่นเรื่องต่อศาลรัฐธรรมนูญในวันพรุ่งนี้หรือมะรืนนี้ เพื่อให้ทันก่อนการประชุมร่วมรัฐสภาในวันที่ 27 ก.ค. 2566 เนื่องจากต้องมีการตรวจสอบรายละเอียดคำร้องให้ครบถ้วนสมบูรณ์และถูกต้อง
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในวันที่ 27 ก.ค.นี้ กำหนดการเดิมที่จะมีวาระพิจารณาให้ความเห็นชอบบุคคลที่สมควรได้รับแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรี นั้น จึงต้องเลื่อนออกไปก่อน แต่ยังมีการประชุมรัฐสภาปกติวาระที่พรรคก้าวไกลยื่นเสนอแก้ไขมาตรา 272
